Dysartrie bij volwassenen
Inleiding
In deze informatie vind je meer informatie over de spraakproblemen die je op dit moment ervaart. Het is belangrijk om deze informatiefolder ook aan jouw omgeving te laten lezen.
Wat is een dysartrie
Een dysartrie is een spraakstoornis veroorzaakt door een hersen-beschadiging. Het betekent letterlijk: moeilijk kunnen uitspreken. Bij een dysartrie zijn één of meer spieren aangedaan die nodig zijn om te kunnen spreken. Er kan een stoornis zijn in de kracht en coördinatie van de spieren die de stem, ademhaling en spraak aansturen.
Een dysartrie kan zich op verschillende manieren uiten, namelijk:
- Onduidelijk of onverstaanbaar spreken. Klanken worden weggelaten of vervangen. De spraak kan ook nasaal of eentonig klinken.
- Een te hoog of te laag spreektempo.
- Een haperende spraak.
- Stemproblemen zoals schor of hees klinken. De stem kan lager of hoger klinken dan voorheen.
- Verandering in de ademhaling, te lang op een adem spreken.
Iedere dysartrie is anders, zowel de ernst als de kenmerken.
Hoe ontstaat een dysartrie
Het ontstaan van de dysartrie kan zowel plotseling als geleidelijk zijn. Dit hangt af van de oorzaak van de spraakstoornis. Denk bijvoorbeeld aan een CVA (beroerte), hersenbeschadiging na een ongeval of een zenuw- of spierziekte.
Behandeling van dysartrie
Als er veranderingen in de spraak opvallen zal de logopedist in consult gevraagd worden. De logopedist zal jouw klachten en het beloop hiervan in kaart brengen. De motoriek en de gevoeligheid van de mond en tong zal worden beoordeeld. Daarnaast worden de verschillende aspecten van de spraak in kaart gebracht zoals stem, articulatie en adem. De logopedist zal uitleg geven over jouw spraakstoornis en adviezen geven aan jou en jouw directe omgeving. Logopedie om de spraak te verbeteren zal worden opgestart.
Na ontslag uit het ziekenhuis heb je mogelijk nog verdere logopedie nodig. Wanneer je naar een revalidatiecentrum of verpleeghuis gaat zal de behandeling daar worden voortgezet. Ga je met ontslag naar huis, dan zal een logopedist in een praktijk de behandeling overnemen.
De duur van de behandeling hangt onder andere af van het herstel van de dysartrie. In hoeverre de dysartrie zal herstellen is vooraf moeilijk te bepalen.
Algemene adviezen
Wat kun je zelf doen:
- Spreek langzaam.
- Spreek in korte zinnen of steekwoorden.
- Probeer woorden zo duidelijk mogelijk uit te spreken. Dit kun je doen door het spreken voor jouw gevoel te overdrijven.
- Zorg voor voldoende pauzes in een zin.
- Maak oogcontact met jouw gesprekspartner.
- Verander niet te snel van onderwerp.
- Ondersteun het spreken eventueel met gebaren.
- Schrijf indien mogelijk jouw boodschap op.
Wat kan jouw gespekspartner doen:
- Zorg voor een rustige omgeving. Zet de radio/televisie uit tijdens het gesprek.
- Neem de tijd voor een gesprek.
- Maak oogcontact.
- Laat iemand uitspreken.
- Vraag om herhaling als je de boodschap niet (goed) verstaan heeft.
- Vraag zo nodig om het spreektempo te verlagen.
- Ga zelf niet luider of kinderlijker spreken.
- Stimuleer het gebruik van gebaren, gezichtsuitdrukkingen en schrijven.
- Laat het gesprek rusten als je de boodschap na meerdere pogingen niet verstaan heeft. Kom hier later op terug.
Heb je nog vragen?
Deze informatie is niet bedoeld als vervanging van mondelinge informatie maar als aanvulling hierop. Hierdoor is het mogelijk om alles nog eens rustig na te lezen.
Heb je nog vragen, dan kun je contact opnemen met:
Afdeling logopedie, telefoonnummer 040 - 286 46 81
Email: Logopedie@st-anna.nl
